ေလာကႀကီးကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ နည္းပညာမ်ား (Blog)

Weblog ဆုိတာကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ Jorn Barger ဆိုသူက ေဝါဟာရအျဖစ္ စတင္သုံးစြဲခဲ့တယ္။  ဒါကို Peter Merholz ဆုိသူက We Blog လုိ႔အေျပာင္အပ်က္ ေျပာဆုိၿပီး သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ Peterme.com မွ ေရးသားရင္း အတုိေကာက္ ေဝါဟာရအျဖစ္ Blog လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ရာက စခဲ့ရင္း ေနာင္အခါ အင္တာနက္ေပၚမွာ ဝါသနာတူေတြ ေရးသားၾကေလ့ ရွိတဲ့ ေနရာကို Blog ဆုိတာကို ေျပာလိုက္တာနဲ႔ အားလုံးနားလည္ သိရွိတဲ့အရာ ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။ ဒီလို ေရးသားၾကသူေတြကိုလည္း Blogger လို႔ ေျပာဆုိ သတ္မွတ္လိုက္ၾကတယ္။ လုပ္ေဆာင္စရာ လုပ္ငန္းတစ္ခုကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ရႏုိင္ဖို႔ ပထမဆုံး နည္းပညာအေနနဲ႔ ရွိခဲ့ရတယ္။ ဒီနည္းပညာကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး လူမႈဘဝမွာ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိသြားတယ္။ Blog လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေပၚျပဴလာ မျဖစ္လာမီမွာ ဒီဂ်စ္တယ္ အသိုင္းအဝိုင္းေတြမွာ Usenet အပါအဝင္ ပုံစံအေနအထား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါကို GEnie/ BiX/ Compu Serve/ e-mail list/ Bulletin Board System (BBS) တုိ႔လို အြန္လိုင္းဆားဗစ္ေတြက လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြ ေရာက္တဲ့အခါ Internet forum ေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ေျပာဆုိခြင့္ရွိတဲ့ Threads ဆိုတာေတြ ဖန္တီးယူခဲ့ၾကတယ္။ Virtual Cardboard တစ္ခုေပၚမွာ သတင္းအတုိအထြာေလး အေၾကာင္းအရာအလိုက္ ဝင္ေရာက္ေရးသား ေျပာဆုိႏုိင္တယ္။

ဒီေန႔ေခတ္ Blog ဆုိတာက အြန္လိုင္းဒိုင္ယာရီကေန ပါဝင္ပတ္သက္လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုေရးသားၾကည့္ၾကရင္း ေရးသားသူ ကိုယ္တုိင္က ကိုယ့္ကိုယ္ကို dianists/ journalists/ journalers စသလို ခံယူ သတ္မွတ္ၾကသူေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့တယ္။ ေခတ္ဦးပိုင္းက Blogs ဆုိတာေတြက ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းစာေတြ ဝင္ေရးၾကတာျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာ နည္းပညာသုံး ကိရိယာေတြကိုပါ အသုံးခ်ၿပီး စာရြက္စာတမ္းပုံစံေတြကို ခ်ျပေပးၿပီး ဗီဒီယို ပုံစံေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ၾကတာမ်ဳိးအထိ ရွိလာပါတယ္။ Blog ကို အမ်ဳိးအစားပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ တြ႕ျမင္ႏုိင္တယ္လို႔လည္း ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ေယဘုယ်သေဘာအရ အေၾကာင္းအရာေပၚ မူတည္ၿပီး ေရးသားၾကတယ္ ဆုိေပမယ့္ အေနအထားပုံစံ သဘာဝေပၚ မူတည္ၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈေတြ ရွိႏုိင္တယ္။ တစ္ကိုယ္ေရ ပုံစံျပဳ Blogs ေတြ ရွိႏုိင္သလို ေကာ္ပိုေရးရွင္း အဆင့္ဝင္၊ အဖြဲ႕အစည္းႀကီး အဆင့္ဝင္ Blogs ေတြလည္း ရွိႏုိင္တယ္။ အေၾကာင္းအရာကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆုိၫႊန္းၾကေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ရံ အမ်ဳိးအစားအလိုက္ မီဒီယာပုံစံအလိုက္နဲ႔ ကိရိယာပစၥည္းအလိုက္ ခြဲျခားထားမႈေတြ ရွိၾကတယ္။ ဒါ့အျပင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အာေဘာ္ကို အေျခခံထားတာမဟုတ္ဘဲ တစ္ဦးခ်င္းအာေဘာ္ကို စုစည္းထားၾကတဲ့ Web forum နဲ႔ အလားသဏၭာန္တူတဲ့ Reverse blogs ဆုိတာလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။

ဒီထက္မက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျမင္လာတာကေတာ့ အသိုင္းအဝိုင္းအေနအထား စာရင္းျပဳစုထားရွိတဲ့ အေနအထားေတြ ရွိလာျပန္တယ္။ ဆုိလိုတာက Blog sphere တုိ႔၊ Blog search engines တုိ႔ blogging communites/ direction တုိ႔ advertising တုိ႔ ရွိလာတာပဲ ျဖစ္တယ္။ သုေတသနပညာရွင္ေတြက Blogs ေတြ ဘယ္လို ေပၚျပဴလာ ျဖစ္လာတာလဲ ဆုိတာကို အေသအခ်ာ စမ္းစစ္ ေလ့လာၾကည့္ၾကရတဲ့ အထိ အေနအထား ရွိခဲ့တယ္။ ကိုးကားစရာ ျဖစ္လာရတာေၾကာင့္လား ဆက္သြယ္ ေပါင္းစည္းမႈေတြရဲ႕ အက်ဳိးဆက္လား ဆုိတာ ေလ့လာစူးစမ္းသူေတြ အတြက္ စိတ္ဝင္စားစရာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံသေဘာကို ေလ့လာၿပီး မွတ္ခ်က္ခ်ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ Blogrolls နဲ႔ permalinks ေၾကာင့္လုိ႔ ေျပာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အထင္ကရ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးျဖစ္တဲ့ MITMedia Lab မွာ ရွိတဲ့ သုေတသနပညာရွင္ေတြက Blogdex စီမံကိန္းဆုိၿပီး လုပ္ကိုင္ရင္း Blogs ေတြအေၾကာင္းကို သုေတသနျပဳ ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီစီမံကိန္းကို အၾကာႀကီး မလုပ္ျဖစ္ခဲ့ေပ။ ၄ ႏွစ္ၾကာတဲ့ အထိ Blog community ကို ေလ့လာျဖစ္ၾကတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အလားတူလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို tailrank.com ကေန Blogs ေတြကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ေလ့လာၿပီး အဆင့္မ်ား သတ္မွတ္ေပးေနတာကို ေတြ႕လာၾကရျပန္တယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Technorat: ဆုိတာကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး blog ေတြကို အဆင့္ သတ္မွတ္ေပးတဲ့ ေနရာအျဖစ္ ထပ္ေတြ႕လာတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက သ႐ုပ္ေဆာင္မင္းသမီး Xu Jinglei ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အင္တာနက္ေပၚမွာ Blog အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္မႈ အရွိဆုံး ေနရာလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ blog community ဆိုတာ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ စာနယ္ဇင္းသမားေတြရဲ႕ စုစည္းရာေနရာလုိ႔ ႐ႈျမင္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီမွာ ပါဝင္ေရးသားသူေတြက လူ႔ေဘာင္ေလာကအတြက္ မရွိမျဖစ္ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးစတဲ့ ကိစၥရပ္တုိင္းနဲ႔ ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ေရးသားၾကသူေတြ အားလုံးကို blogger လို႔ပဲ နားလည္ထားၾကတယ္။ blog မွာပါဝင္ၾကၿပီး အက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္ထြန္းခံစားခြင့္ ရသူေတြရွိတတ္သလို မလိုလားအပ္တဲ့ အေရးအခင္းေလးေတြကို ေတြ႕ၾကရတယ္။ ဒီအခါမွာ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကိစၥတခ်ဳိ႕နဲ႔ ႏုိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥတခ်ဳိ႕မွာ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္သြားေစႏုိင္တယ္။

ဆုိလိုတာက blog ဆုိတဲ့ နည္းပညာတစ္ခု ဖန္တီးေပးခဲ့ရာကေန အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။ ရလာတဲ့ ရလဒ္ေတြကလည္း အေကာင္းအဆုိး ဒြန္တြဲေနတယ္။ အသုံးျပဳမႈမွားရင္ ေဘးျဖစ္ႏုိင္သလို မွန္ကန္ရင္ ေဆးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Blogs ေတြကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းေတြ အေနနဲ႔ ေစ်းကြက္ဖန္တီးခြင့္ေတြလည္း ရသြားၾကတယ္။ ပိုၿပီး အဆင္ေျပတာက Consumer-generated advertising ေတြ ရွိလာတာ ျဖစ္တယ္။ Blogger အခ်င္းအခ်င္း ပစၥည္းတစ္ခုခုအတြက္ အေကာင္းအဆုိး ေဝဖန္ေျပာၾကားရင္း ေၾကာ္ျငာေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြားေစတယ္။ အသုံးျပဳသူေတြရဲ႕ ေထာက္ခံေျပာဆုိခ်က္ေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္လွပါတယ္ ဆုိတဲ့ ပစၥည္းေတြ ျဖစ္လင့္ကစား အေရာင္းသြက္သြားတဲ့အထိ ျမင္ေတြ႕ၾကရတယ္။ ဒီအတြက္ တခ်ဳိ႕ Blogs ေတြမွာ Sponsered posts ေတြ ပါဝင္လာတာကိုလည္း ေတြ႕ၾကရတယ္။ ယုံၾကည္မႈ မယုံၾကည္မႈေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ အဆုံးအျဖတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္  Blogs နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆးဗန္းထဲက  ေဆးေတြ အမ်ားႀကီးကို ျမင္ေတြ႕ေနရသလို အေနအထားမ်ဳိး ရွိတာေၾကာင့္ Blogs ေၾကာင့္ ေလာကႀကီးကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္လို႔ပဲ အတိအက်ေျပာႏုိင္ၿပီး Blogs ေတြကို ရွိသင့္ မရွိသင့္ အေကာင္းအဆုိး စသလို သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုခု အေနနဲ႔ ေလ့လာေျပာဆုိဖုိ႔ ခက္ခဲပါေၾကာင္း တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

စမ္းေဝသူ

Posted in: Blog, ေဆာင္းပါးမ်ား, ေလာကႀကီးကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ နည္းပညာမ်ား