LINUX စသံုးမည့္သူမ်ား သိသင့္စရာအဖ်ာဖ်ာ

Operation System အမ်ိဳးအစားတစ္ခု
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္နွစ္ေလာက္က စၿပီးေတာ့ Operation system ဆိုတာ ထည့္ေျပာစရာမလိုတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ လုပ္မယ့္ အလုပ္ေတြ အားလံုးနည္းပါးက အြန္လိုင္းကေနပဲ လုပ္တာ ျဖစ္ေတာ့ browser ေတြသာ အဓိက အခန္းက႑က ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Operation system ဆိုတာ့ ေနာက္ကြယ္ကပဲ သူလုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြ လုပ္တာျဖစ္ၿပီး အသံုးျပဳသူက ဘယ္ Operation system ကုိ သံုးေနသလည္းဆိုတာ သိစရာ မလုိတဲ့အေနအထားျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ Operation system ဆုိတာ user ေတြ အသံုးျပဳမယ့္ ေဆာ့ဝဲ ေတြနဲ႔ computer မွာ ရွိတဲ့ hardware ေတြကုိ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့ ၾကားခံ တစ္ခုလို႔ပဲသိထားရရင္ရေလာက္ပါၿပီ။

Windows မဟုတ္ဘူး။
new users ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Windows,Linux နဲ႔ Mac က ဘာကြာျခားလည္းဆိုတာ ေသခ်ာမသိက်ပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေတာ့ windows လိုမ်ိဳး အကုန္သံုးလို႔ရရင္ ကြန္ျပဴတာပဲ ထင္ၾကတာပဲ။ Windows ပါမွာ ကြန္ျပဴတာလို႔ ထင္ေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ Windows ဆိုတာ Operation system တစ္ခုပဲ။ End user ေတြအေနနဲ႔ Operation System က အဓိက မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒီ Operation System ေပၚမွာ တင္ပီး Run ေနတဲ့ Application ေတြ အသံုးျပဳၾကတာပါ။ တစ္ျခား Opensource application ေတြကလည္း Windows မွာပါတဲ့ application ေတြလိုပဲ အသံုးျပဳလို႔ ရပါတယ္။ ဥပမာ၊ Microsoft Word ဆုိတာမ်ိဳး Libre office Writer ရွိပါတယ္။ Menu ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အတူတူပါပဲ။ File memu ထဲမွာ New,Open,Save, Save as စသည္ျဖင့္ တူတူပဲ ပါတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ Windows တင္ထားမွ ကြန္ျပဴတာ မဟုတ္ပါဘူး။
C:\ မရွိဘူး။
Windows အသံုးျပဳသူေတြက C:\ ဆုိတာဘာလည္းဆိုတာေတာ့ သိၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘယ္လိုမွတ္ထားသလည္းဆိုေတာ့ C:\ ဆိုတာ System partation သြားမထိနဲ႔ အႏ ၱရယ္ရွိတယ္။ အဲေလာက္ပါပဲ။ Linux မွာေတာ့ Directory hierarchy ေတြကုိ ျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ User အတြက္မွတ္ထားရမယ့္ တစ္ေနရာပဲရွိပါတယ္။ /home/USERNAME (USERNAME ဆိုတာကေတာ့ အသံုးျပဳသူနဲ႔ login name ပါ). မ်ားေသာအားျဖင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚ Linux distro ေတြမွာေတာ့ users home directory မွာ Documents, Pictures, Music, Video စသည္ျဖင့္ ေနရာေတြ ျပဳလုပ္ေပးၿပီးသားေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ User မွတ္ထားရမွာက ကိုယ့္ နာမည္နဲ႔ ေနရာမွာ ကိုယ့္ဖိုင္ေတြ အကုန္လံုးသိမ္းထားႏိုင္ပါတယ္ ဆိုတာပါပဲ။
Installing လုပ္နည္းလညး္ ကြာတယ္။
Windows မွာ software တစ္ခု install လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ net မွာ ရွာမယ္။ .exe ဖိုင္ကုိ ေဒါင္းလုပ္လုပ္မယ္။ ၿပီးရင္ double click ေခါက္ပီး run လိုက္မယ္။ ၿပီးေအာင္ ေစာင့္မယ္။ ေနာက္ အသံုးျပဳမယ္ေပါ့။ Linux ေတြမွာေတာ့ Add/Remove software tool(Ubuntu software Center, PackageKit, or Synaptic) တစ္ခုခုကုိ ဖြင့္၊ အသံုးျပဳခ်င္တဲ့ software ကုိ ရွာၿပီး install button ကုိ နိပ္လိုက္ယံုပါပဲ။ အသံုးတည့္မယ့္  opensource software ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။
Command line မလိုပါဘူး။
Linux ဆိုၿပီး ေျပာလိုက္တာနဲ႔ User ေတြက command line ေတြ ေလ့လာရေတာ့မယ္ပဲ ေျပးျမင္ၾကပါတယ္။  Modern Linux Distro ေတြ မွာ End user ေတြ Command ရိုက္စရာ မလုိပဲ အသံုးျပဳလို႔ရေအာင္ လုပ္ထားၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ။ Terminal အၿမဲဖြင့္ထားၿပီး  grep, ls, mkdir, chmod, or chown ေတြ ရိုက္ေနစရာမလုိပါ။ GUI ကေန လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
Virus ဝင္မွာမပူရပါ။
Windows အသံုးမျပဳေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ Virus ဆိုတာကုိလည္း ဂရုစိုက္ေနစရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။ AVG or SEP ေတြ task bar မွာ ျမင္ရမွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ LINUX ဒါက ပံုမွန္ပါပဲ။ တစ္ျခား Windows user က ေမးလ္ ပို႔လိုက္လို႔ ေမးလ္ ထဲမွာ virus ပါလာလို႔လား။ မပူပါနဲ႔ LINUX ကုိ အဲဒီ virus က ဒုကၡမေပးႏိုင္ပါ။  just select and delete လုပ္လိုက္ယံုပါပဲ။
အခမဲ့ပဲျဖစ္ပါတယ္။
Open source နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူေတြ အျမင္ၾကားရတာေတာ့ မေကာင္းေၾကာင္းၾကည့္ပဲျဖစ္ေနတယ္။ consumerist society ေတြထင္ထားတာကေတာ့ free ေပးတာေတြက အသံုးဝင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ software တစ္ခုက လူတိုင္းအတြက္ေတာ့ ဘယ္အသံုးဝင္ပါ့မလဲ။ မ်ားေသာအားျဖင့္လည္း မသံုးၾကည့္ပဲနဲ႔ အသံုးမဝင္ဘူးပဲ ေျပာၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဥပမာ scribus နဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ဖိုင္ကုိ Printing ကိုပို႔ေတာ့ သူတို႔က Pagemaker, Indesign သံုးထားလို႔ ဖြင့္မရလို႔ သံုးလို႔မရဘူးတဲ့။ Scribus မွာ PDF ဖိုင္ ေျပာင္းလို႔ ရပါတယ္။ Printing လုပ္တဲ့သူေတြကုိ PDF ဖိုင္ေပးလိုက္ယံုနဲ႔ရပါတယ္။ Design source ဖိုင္ေပးစရာ မလုိပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ မာစတာ တန္းအတြက္ သီးစစ္လုပ္တာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က wiki နဲ႔ google က ရတာတဲ့။ အဲဒီႏွစ္ခုလံုးက Open source ေတြပါပဲ။
ဒီတစ္ခု မၾကိဳက္ဘူးလား ေနာက္တစ္ခုေျပာင္းေပါ့။
LINUX မွာေတာ့ေရြးခ်ယ္စရာေတြမ်ားပါတယ္။ Desktop ကလညး္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ Themes ေတြလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒီတစ္ခု အသံုးျပဳရတာ အဆင္မေျပရင္ ေနာက္တစ္ခုေျပာင္းသံုးယံုပါပဲ။ အခုမွ စသံုးမယ္ဆိုရက္ေတာ့ Ubuntu ဒါမွမဟုတ္ Linux Mint သံုးၾကည့္ပါ။ Ubutnu ကေတာ့ Facebook မွာ ျမန္မာ fun ေတြ ရွိပါတယ္။ LInux Mint menu ေတြကေတာ့ Windows နဲ႔ ယဥ္ပါးေနတဲ့သူေတြ အသံုးျပဳရင္ အဆင္ေျပပါတယ္။
Driver installer CD ေတြ သိမ္းထားစရာ မလုိပါဘူး
Windows XP သံုးဖူးတဲ့သူေတြ သိမွာပါ။ Windows ျပန္တင္တိုင္း Driver ေတြ isntall လုပ္ရတာ ဘယ္ေလာက္ ေခါင္းေျခာက္သလဲ။ Linux မွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား driver ေတြကုိ auto သိပါတယ္။
Google မွာ ရွာပါ။
Linux မွာ error တစ္ခုခုေတြ႔ေနသလား။ copy ကူးၿပီးသာ Google မွာရွာလိုက္ပါ။ ေျဖရွင္းခ်က္ မ်ိဳးစံု ထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခါတည္း ေလ့လာၿပီးသားပါျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

လူေတြက တစ္ခုခု အေျပာင္းအလဲ လုပ္ရမွာကုိ ေၾကာက္စိတ္ရွိပါတယ္။ တစ္ခုသိရမွာက ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ကုိ ကုိယ္ ျပန္ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ အရာရာတိုင္း ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈကုိလဲ လက္ခံေနရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေျပာင္းအလဲေလး လုပ္ၾကည့္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ priate ေတြ သံုးမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္လိပ္ျပာ ကိုယ္ လံုေအာင္ Opensource ေတြ သံုးမလားပါပဲ။

Ref: techrepublic မွ 10 things you must teach new Linux users

ကိုဘလိတ္

Posted in: ဗဟုသုတ