သင္ယူမႈအတတ္ပညာ (မွတ္ဥာဏ္ပိုေကာင္းေစရန္နည္းလမ္းမ်ား)

စာသင္သားဘ၀မွာ အခ်ိန္ရဲ႕အမ်ားစုကို စာက်က္မွတ္ျခင္းျဖင့္ ကုန္ဆံုးၾကရပါသည္။ စိတ္ပါသည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ စာက်က္မွ စာေမးပြဲေအာင္မည့္အတြက္ မျဖစ္မေနက်ံဳး႐ုန္းၾကရပါသည္။ တစ္ခါတစ္ေလ စာေမးပြဲက်သည့္အခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ အမွတ္နည္းသည့္အခါမ်ိဳးတြင္ လူႀကီးမိဘေတြက ``က်မွာေပါ့ စာ မွ မက်က္ဘဲကိုး။´´ ဟုႀကိမ္းေမာင္းခံရသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက လည္းေျပာၾကသည္။ ``ကၽြန္မကေတာ့ က်က္တာပဲ။ ဥာဏ္က သိပ္မေကာင္းေတာ့ က်က္သမွ် မမွတ္မိဘူး။ ´´ ``စာေမးပြဲခန္းထဲေရာက္ သြားေတာ့ က်က္ထားတာေတြေမ႔ကုန္ေရာ။ ´´

မွတ္ဥာဏ္ဆိုသည့္အရာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က သဘာ၀တရားႀကီးႏွင့္ေရာေထြးထားတတ္သည္။ ေမြးကတည္းက ပါလာသည့္အရာတစ္ခု၊ မိမိျပဳျပင္ဖန္တီးဖို႔ တတ္စြမ္းႏိုင္သည့္အရာမဟုတ္ဟု ေတြးထင္တတ္ၾကသည္။ ဒါေၾကာင့္လည္း``သူကေတာ့ ဥာဏ္ေကာင္းတယ္။ က်က္သမွ် အကုန္မွတ္မိတယ္။ ဒီကေလးကေတာ့ ခပ္ထံုထံုထဲကပါ။ ဘယ္ေလာက္က်က္က်က္ စာေမးလိုက္ရင္မရဘူး´´ဟူသည့္ မွတ္ခ်က္ေတြ မၾကာခဏၾကားေနရတာေပါ့။

ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ကေလးေတြကိုစာသင္သည့္အခါ မၾကာခဏ ထိုကေလးမ်ိဳးကိုေတြ႕ရတတ္သည္။ တစ္ခါတစ္ခါ ကိုယ္က နည္းစနစ္မ်ိဳးစံုသံုးၿပီး ဘယ္ေလာက္သင္သင္၊ ေမးလိုက္သည့္အခါ ျပန္မေျဖႏိုင္သည့္အခါမ်ိဳးမွာ စိတ္ဓါတ္အင္မတန္မွ က်မိတတ္သည္။ ကိုယ္သင္တာကပဲ ညံ့ေနလို႔လားဟု မၾကာခဏ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္မိသည္။ အမွန္ကေတာ့ စာမရသည့္ကေလး အမ်ားစုသည္ စာသာမရတာ က်န္သည့္ သူတို႔ စိတ္၀င္စားသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားေတာ့ ကၽြမ္းက်င္ၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္ လံုး၀ နားမလည္သည့္ ဖဲကတ္လို ကတ္ကေလးမ်ားေပၚမွာ အ႐ုပ္ေလးေတြႏွင့္ အေရာင္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး ကတ္ရဲ႕ တန္ဖိုး ဘယ္ေလာက္ စသည္ျဖင့္ သူတို႔မွတ္မိေနသျဖင့္ အံ့ၾသမိသည္။ ကာတြန္းဇာတ္ေကာင္ကေလးမ်ားကို သူတို႔ အလြတ္ရေနသည္။ ပံုေတြကိုလည္း ေတာ္ေတာ္တူေအာင္ ဆြဲႏိုင္ၾကသည္။ သည္ေတာ့ စာက်က္ေသာ္လည္း စာမရသည့္ကေလးမ်ားသည္ ဥာဏ္မေကာင္းသည့္အျဖစ္ထက္ စာကို စိတ္မ၀င္စားသျဖင့္ေခါင္းထဲမေရာက္ ဟုသာ ေကာက္ခ်က္ခ်မိေတာ့သည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ စာမက်က္တတ္သျဖင့္စာမရျခင္းပင္။
(ဤေနရာ၌ ဥာဏ္ ဟုဆိုရာတြင္ မွတ္ဥာဏ္ (Memory) ကိုသာဆိုလိုပါသည္။ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး (Intelligence)ကို မရည္ညႊန္းပါ။)

မွတ္ဥာဏ္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္သလား
ပညာေရးေလာကသားေတြ၊ စိတ္ပညာရွင္ေတြ သိပၸံပညာရွင္ေတြ စိတ္၀င္တစားေလ့လာေနရတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ပါသည္။ ဒီေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကို ကၽြန္ေတာ္ ေသေသခ်ာခ်ာ မေလ့လာရေသးေပမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကို ပို၍မွတ္မိေစရန္ အသံုးျပဳႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားရွိေၾကာင္းကိုေတာ့ေသခ်ာေပါက္ေျပာႏိုင္ပါသည္။ အခါမ်ားစြာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မိမိတို႔၏ ေအာင္ျမင္မႈ/က်႐ႈံးမႈ ေတြကို ေမြးရာပါစြမး္ရည္ေတြေၾကာင့္ဟု လက္ၫႈိးထိုးပံုခ်တတ္ၾကသည္။ (ဒါကလည္း ေခါင္းေရွာင္ရတာလြယ္သည္ေလ။) ဇြဲ၊ လံု႔လ၊ ၀ီရိယ တို႔ကို ေမ့ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ထားတတ္ၾကသည္။ အေနာက္တိုင္းစကားပံုေလးတစ္ခုရွိပါသည္။
Genius is ten percent inspiration and ninety percent perspiration.
ထူးခၽြန္သူ၊ ပါရမီရွင္ ဆိုသည္မွာကား ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း စ်ာန္၀င္စားမႈအေပၚမွာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လံု႔လ အားထုတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဒီေတာ့ လံု႔လ၊ ၀ီရိယ တို႔ကို ေမ့ထားခ်င္သူတို႔ကို မရည္ရြယ္ဘဲ ဥာဏ္ပညာတို႔ျဖင့္ အနာဂါတ္ကို တူးဆြခ်င္သူ၊ က်ိဳးစားအားထုတ္ခ်င္သူ လူငယ္အေပါင္းတို႔အတြက္ မွတ္ဥာဏ္အေထာက္အကူျပဳနည္းလမ္းမ်ား (Memory aids techniques) ) မ်ားကို ရွာေဖြတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ မိတ္ေဆြတို႔ သိၿပီးသားေတြလည္း ပါေနမွာပါ။

စာက်က္ရာမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို နားလည္ေအာင္အားထုတ္ၿပီးမွ ဆက္စပ္ေလ့လာ က်က္မွတ္ရပါတယ္။ ကိုယ္ နားလည္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြဟာ မွတ္မိလည္း လြယ္ပါတယ္။  ဒါေပမယ့္လည္း တစ္ခါတစ္ေလမွာ နားမလည္တဲ့စာေတြ၊ အဓိပၸါယ္ အဆက္အစပ္မရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊ ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္ေတြကို မွတ္သားရာမွာေတာ့ အလြတ္က်က္မွတ္ျခင္း (rote learning)ကိုမလြဲမေရွာင္သာ လုပ္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ အလြယ္မွတ္နည္း (memory devices) ေတြကိုသံုးေလ့ရွိပါတယ္။

အုပ္စုဖြဲ႔ျခင္း (Chunking)
ေဂ်ာ့မစ္လာ ဆိုတဲ့ပုဂၢိဳလ္က ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈအရ  လူတစ္ေယာက္ တစ္ခါျမင္ရင္ အခ်က္အလက္ ၅ ခုကေန ၉ ခုအတြင္းသာ မွတ္သားႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။  ဒီေတာ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ တယ္လီဖံုးနံပတ္ေတြ၊ ကုတ္နံပါတ္ေတြမွတ္ရာမွာ  သံုးလံုးတစ္တြဲ (သို႔) ႏွစ္လံုး-ေလးလံုးတြဲ စသည္ျဖင့္ အုပ္စုအေသးေလးေတြ ခြဲၿပီးမွတ္တဲ့အခါမွာ တစ္တန္းတည္းမွတ္တာထက္ ပိုမွတ္မိလြယ္တာ အမ်ားသိၿပီးသားပါ။  ဥပမာအားျဖင့္ 135789456213 ဆိုတဲ့ ဂဏန္းတြဲကို 135  789  456  213 ဆိုတဲ့အတြဲေလးေတြတြဲလိုက္တဲ့အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကယ္မွတ္လိုက္တာက ဂဏန္းသံုးခုကိုပဲမွတ္လိုက္တာပါ။ ၿပီးမွ အဲဒီ သံုးလံုးတြဲ ေလးတြဲကို ဆက္စပ္လိုက္တဲ့အခါ အလြယ္တကူမွတ္မိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီကုတ္နံပါတ္ဆိုရင္ေကာ မိတ္ေဆြ ဘယ္လိုမွတ္မလဲ  TBCOPWTCHJMPQRXZ
ကၽြန္ေတာ္ဆိုရင္ေတာ့ ေအာက္မွာေပးထားသလိုအုပ္စုဖြဲ႔မွတ္မွာပဲ။ ကိုယ္ရလြယ္သလိုသာမွတ္ပါ။ ပံုေသအေျဖမွန္မရွိပါဘူး။
TB COP WTCH JM PQR XZ

ကာရန္စီျခင္း Rhyming
အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀တုန္းက ျမန္မာစာေမးခြန္းမွာ ကဗ်ာေမးခြန္းကိုအင္မတန္သေဘာက်ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကဗ်ာကိုရရင္ ေမးခြန္းကို မိမိစိတ္ကူးႏွင့္ျပန္၍စီကာပတ္ကုံး ေရးႏိုင္လို႔ပါပဲ။ စကားေျပေရးထားတာကို က်က္စရာမလိုဘူးေလ။ ကဗ်ာဆိုတာက အသံသာယာေတာ့ ႏွစ္သက္တတ္သူဆိုလွ်င္ သံုးေလးေခါက္ အသံထြက္ဖတ္လိုက္တာနဲ႔ အလြတ္ရသေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနၿပီ။  ဒါေၾကာင့္လဲ က်က္ရခက္တဲ့ ဓါတုေဗဒက periodic table က ျဒပ္စင္နံမည္ေတြကို ကဗ်ာပံုစံမ်ိဳးအရလြယ္ေအာင္ က်ဴရွင္ေတြမွာ သင္ၾကတာေပါ့။ အသိမ်ားၾကတဲ့ rhyming ဥပမာကေတာ့

ရက္သံုးဆယ္မွာ စက္တင္ဘာ
ဧၿပီ ဂၽြန္ နဲ႔ ႏို၀င္ဘာ
က်န္လမ်ားမွာ သံုးဆယ့္တစ္
ေဖေဖာ္၀ါရီႏွစ္ဆယ့္ရွစ္
ရက္ထပ္ႏွစ္မွာ တစ္ရက္တိုး
ေဖေဖာ္၀ါရီ ႏွစ္ဆယ့္ကိုး

ဆိုတဲ့ကဗ်ာေလးပါပဲ။ ဒီလို ကဗ်ာပံုစံေရးဖြဲ႕လိုက္ျခင္းျဖင့္ မွတ္မိလြယ္ယံုသာမက မိမိရဲ႕ ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းရည္ပါတိုးတက္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ ေရးဖို႔ေတာ့လိုေပလိမ့္မည္။ အခါခပ္သိမ္း ဆရာေရးထားေပးတာကို လက္တင္ က်က္မွတ္တဲ့အက်င့္မ်ား ေလွ်ာ့ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့သင့္ပါသည္။

အတိုေကာက္မွတ္သားျခင္း (Acronym)
Acronym ဆိုတာက ၀ါက်(သို႔မဟုတ္) ပုဒ္တစ္ခုရဲ႕ အစ စကားလံုးေတြကို ေပါင္းၿပီးအသံထြက္လိုက္တဲ့အခါ ရလာတဲ့စကားလံုးကို မွတ္သားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္မွာရွိတဲ့ ကန္ႀကီးမ်ား (Great Lakes) ေတြရဲ႕နာမည္ကို Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior စသည္ျဖင့္ က်က္မည့္အစား acronym လုပ္၍ HOMES လို႔မွတ္ထားရင္ လြယ္လြယ္မွတ္မိႏိုင္တာေပါ့။ ဒီလိုနည္းမွာက ႏွစ္ဆင့္ မွတ္ရတဲ့သေဘာရွိပါတယ္။ ပထမ အားျဖင့္ HOMES ကို မွတ္ရၿပီးေတာ့ ဒုတိယအဆင့္မွာ စာလံုးတစ္လံုးျခင္းကိုယ္စားျပဳတဲ့ အေၾကာင္းအရာကိုလည္း မွတ္ရပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာသမားေတြအတြက္ အထင္ရွားဆံုးဥပမာတစ္ခုကေတာ့ WYSIWIG (၀ီးဇီး၀ဂ္) What You See Is What You Get. ဆိုတာေလးပါပဲ။ အမွန္အားျဖင့္ေတာ့ ယခုေဖာ္ျပေနတဲ့နည္းလမ္းမ်ားဟာ မွတ္ဥာဏ္ကို ျပန္အစေဖာ္ေပးတဲ့ memory aids ေတြပါပဲ။ က်က္ထားတာေတြကို စာေမးပြဲခန္းထဲမွာ အစီအစဥ္တက်နဲ႔ ျပန္ေဖာ္ႏိုင္ေစတဲ့အရာေတြပဲေပါ့။

၀ါက်/SENTENCES/ACROSTICS
သူလည္းအတိုေကာက္မွတ္နည္းလိုပါပဲ။ ပထမဦးဆံုးစကားလံုးေတြယူၿပီး စာလံုးအသစ္လုပ္တဲ့အစား ၀ါက်တစ္ခုဖြဲ႕လိုက္တာပါ။
ဥပမာ
My Dear Aunt Sally (Multiply and Divide before you Add and Subtract)
သခ်ၤာမွာ စရွင္းရတဲ့အစီအစဥ္ ကိုအတိုမွတ္ထားတာပါ။

ဒီဥပမာေတြကေတာ့ ေဆးေက်ာင္းသားေတြအတြက္အသံုး၀င္မယ္ထင္ပါတယ္။
Blood’s functions:
Old Charlie Foster Hates Women Having Dull Clothes
Oxygen (transport), carbon dioxide (transport), food, heat, waste, hormones, disease, clotting

Bones of the skull:
Old People From Texas Eat Spiders
Occipital, parietal, frontal, temporal, ethmoid, sphenoid

presentation ေတြလုပ္ရာမွာ လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြကို ဒီလိုမွတ္သားႏိုင္ပါတယ္။
" P-P-P-P-P ! "
(Proper Planning Prevents Poor Performance)"

" A-B-C ! "
(be Accurate, Brief and Clear)

 "Have P.R.I.D.E. in your work"
(ie. Personal Responsibility In Daily Efforts)

"KISS"
(Keep It Simple, Stupid!)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ့႐ိုးရာ သံုးလာခဲ့တဲ့ နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာတိုေလးေတြနဲ႔မွတ္ထားတဲ့ နည္းဟာ အထက္ပါနည္းလမ္းေတြကို ေပါင္းသံုးစြဲထားလို႔ထင္မိပါတယ္။
မိတ္ဖက္ေရြးနည္း
ေအာင္-ပ
ကု-လား-
ေဆြ-သား
ေတာ္-ရင္း
မိတ္ဖက္ျခင္း။

မႏၱေလးနန္းတည္ႏွစ္
အုတ္-က်စ္-ေက်ာ္-ေအး မႏၱေလး

စိတ္ပညာရွင္ေတြက လူသားရဲ႕မွတ္ဥာဏ္ဟာ တြဲစပ္ျခင္း (association) ရွိတဲ့အခါပိုၿပီးမွတ္မိတဲ့သေဘာရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပန္းသီးဆိုတဲ့စကားလံုးကို အနီေရာင္ ပန္းသီးပံုရိပ္ေလးနဲ႔တြဲမွတ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ မူရင္းမွတ္တဲ့အရာနဲ႔ တြဲတဲ့အရာ နီးစပ္မႈရွိေလေလ မွတ္သားႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ခုခုကို မွတ္မိေအာင္ႀကိဳးစားေတာ့မယ္ဆိုရင္

Law of Recency(နီးကပ္မႈဥပေဒသ)
အနီးဆံုးျဖစ္ခဲ့တဲ့အရာကို အရင္ဆံုးမွတ္မိပါတယ္။

Law of Vividness (ထင္ရွားမႈ ဥပေဒသ)
ထူးျခားတဲ့အျခင္းအရာ၊ မ်က္စိထဲ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းအရာကို ပိုမွတ္မိ တတ္ပါတယ္။

Law of Frequency (ထပ္ႀကိမ္ ဥပေဒသ)
မၾကာခဏျမင္ၾကား တဲ့အရာ၊ ပိုအသံုးျပဳေနရတဲ့အရာကို ပိုမွတ္မိတတ္ပါတယ္။

ဆိုတဲ့ ဥပေဒသေတြကို စိတ္ထဲသေဘာေပါက္နားလည္ထားၿပီး အထက္ပါနည္းလမ္းေတြကို မိမိဥာဏ္စြမ္းရွိသလို အသံုးျပဳလွ်င္ စာသင္သားအေပါင္း စာေမးပြဲခန္းထဲေရာက္မွ က်က္ထားတဲ့ စာမ်ားေမ့ေလ်ာ့ျခင္းမွ ကင္းေ၀းပါေစေၾကာင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ေရးသားလိုက္ပါတယ္။

Posted in: ဗဟုသုတ